Clean Room

ISO 14644-1 e göre temiz oda hava kaynaklı partikül ve mikroorganizma yoğunluğunun kontrol edildiği, bunların oda içerisine girişini, oda içinde oluşmasını ve odada tutulmasını en aza indirmek, bununla beraber oda içerisindeki  hava şartlarının ısı, bağıl nem ve basınç vb. ayarlandığı alanlardır.

Temiz odaların kullanım amaçları sektörlere göre farklılık gösterebilir. Hastaneler, ilaç üretimi, gıda üretimi vb alanlarda temiz oda kullanımı havada uçuşan mikroorganizmaların temizlenmesi, odalar arasındaki çapraz bulaşmanın önlenmesi ve mikroorganizmaların insan ve ürüne zarar vermesinin engellenmesidir. Mikroçip üretimi, ekran üretimi ve uydu  yapımı gibi endüstriyel alanlarda ise havada uçuşan taneciklerin ürüne zarar vermesini engellemek için temiz odalar kullanılır.

Temiz Oda (Clean Room) Standartları

Üretim veya bilimsel araştırmalarda kullanılan temiz odalar, toz, havada uçuşan mikroplar, aerosol partikülleri ve kimyasal buhar gibi kirleticileri düşük seviyede barındıran kontrollü ortamlardır. Temiz oda metreküp başına belirli ebatlarla ve sayılarla belirtilen kontrollü bir kontaminasyon seviyesine sahiptir.

Temiz oda küçük partiküllerin imalat sürecini olumsuz yönde etkileyebilecek her sanayide kullanılır. Ebatları ve karmaşıklıkları değişken olan temiz odalar yarı iletken imalatı, ilaçlar, biyoteknoloji, tıbbi cihaz ve yaşam bilimleri gibi endüstrilerde ayrıca havacılık, optik, askeri  ve enerji de kritik proses üretimlerinde yaygın olarak kullanılır.

Temiz oda, partikül kirliliğini azaltmak, sıcaklık, nem ve basınç gibi çevresel parametrelerin kontrol altına alınmasına yönelik hükümlerin bulunduğu alanlardır. Buradaki ana bileşen, 0,3 mikron ve daha büyük boyutlu parçacıkları yakalamak için kullanılan yüksek verimli partikül hava (HEPA) filtreleridir. Bir temiz odaya verilen havanın tamamı HEPA filtrelerinden geçer ancak yüksek hassasiyetli temizliğin gerektiği durumlarda ultra düşük partikül hava (ULPA) filtreleri kullanılır.

Temiz odalarda çalışmak üzere seçilen personeller kontominasyonu kontrol altında tutmak için eğitim almalıdır. Personel geçiş odaları ve hava duşlarını temiz odaya girip çıkarken kullanmalı ve doğal olarak cilt ve vücut tarafından oluşturulan kontaminantları yakalamak için özel giysiler giymelidirler.

Temiz Oda (Clean Room) Havalandırması

Temiz odalar, laminer veya türbülanslı hava akışlı HEPA veya ULPA filtreleri ile havadaki partikülleri kontrol altına alırlar. Laminer veya türbülanslı olarak akan hava, filtrelenmiş havayı sürekli bir akış halinde aşağı doğru yönlendirir. Laminer hava akış sistemleri, sabit ve tek yönlü hava akışının korunması için tavan yüzeyinin tamanında kullanılır. ISO-1’den ISO-4’e kadar sınıflandırılmış temiz odalarda kullanılması zorunludur.

Uygun temiz oda tasarımı, hava dağıtım sisteminin tamamını hava emiş yöntemi de dahil kapsamaktadır. Tavana monte hava dönüşleri kullanımı uygun temiz oda sistemi tasarımıyla çelişkilidir.